begraafplaatsen op Ameland

Afgelopen week was ik op Ameland met de funeraire lions. Het is een groepje vaklui dat een paar keer per jaar begraafplaatsen bezoekt.

Het zal je hobby maar wezen, hoor ik de lezer denken.

Ik heb van jongs af aan een fascinatie voor begraafplaatsen dus voor mij voelt het heel vertrouwd om lekker rond te struinen tussen de graven van onbekenden. Lees maar na in mijn vorige blog de eindigheid van het leven.

Ik deel mijn hobby met mijn mede funeraire lions. Het zijn (oud) begraafplaatsbeheerders/directeuren, funeraire juristen, steenhouwers, groendeskundigen, experts in oorlogsgraven en wat dies meer zij. Verbonden in hun nieuwsgierigheid naar funeraire zaken van allerlei aard.

Dit keer gingen we dus naar Ameland. In het Friese Holwerd verlieten we het vasteland en staken we met de boot de Waddenzee over om vervolgens het eiland op de fiets te verkennen.

Ik huurde een elektrische fiets. Het was voor het eerst dat ik op zo’n ding reed. Het maakte de kilometerslange rit met straffe tegenwind toch tot een plezierige ervaring.

grafzerk op de begraafplaats van Ballum

Op het kerkhof van Ballum staat een modern grafhuisje ter bescherming van de magnifieke 16de grafzerk van de adellijke familie Van Cammingha, de vroegere eigenaren van het eiland. We stonden oog in oog met een fiere ridder in wapenrusting. Dat is echt genieten voor een kunsthistorica.

reis terug in de tijd in de kerk van Hollum

De hele dag was sowieso een reis terug in de tijd toen ik nog publiceerde over kerkinventarissen in de toen fameuze reeks ‘De Geïllustreerde Beschrijving van de Nederlandse Monumenten voor Geschiedenis en Kunst’ (zie mijn publicaties op LinkedIn). De serie werd uitgegeven door de Rijksdienst voor de Monumentenzorg; tegenwoordig bekend als Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Vooral de rondleiding in de Hervormde Kerk in Hollum was een déjà vu-ervaring.

begraafplaats Hollum met ontroerende grafzerken

Op het kerkhof van Hollum werd ik geraakt door een rijtje verlate grafstenen. Ze leunen relaxed tegen het muurtje van de begraafplaats.

Meer nog sneed de tekst op de zerk van Helena Dico mij door de ziel. Als Amsterdamse kwam ze als gehuwde vrouw naar Ameland, waar zij in 1918 op 25-jarge leeftijd stierf bij de geboorte van haar eerste kind, zoon Minne. Haar echtgenoot liet op de grafsteen een ontroerende tekst aanbrengen:

Rust hier zacht geliefde doode,
Alles daalt met U in ’t graf,
Diep bewogen, neer gebogen,
Staren wij hier bij uw graf,
In de volle bloei van ’t leven
Scheiden God ons van elkaar,
Mocht ik ook eens met U rusten,
Is de hoop die mij verblijdt.

in prachtige verheven letters. De steen wordt rondom de tekst weggekapt. Volgens de kenners moeten de letters bij voorkeur 4 mm. hoog zijn. Dat schijnt eeuwen mee te gaan. Doordat de tekst ook nog wordt ‘gezwart’ is de leesbaarheid uitstekend.

gedicht

De zerk op het graf van Helena Dico inspireerde mij tot een gedicht.

Minne

dochter van Amsterdam
schippersvrouw op Ameland

bijna 100 jaar nadat jij heenging
zet ik voet op jouw graf

in barensnood liet jij het leven
dat je met de dood in de ogen
aan zoon Minne schonk

je geniet
verlegen zijn conceptie
nieuw leven in ’t verschiet
je weet
opgroeien zie ik hem niet 

een min voor Minne kan je niet wezen
vergeefs zoekt zijn pasgeboren mond jouw tepel

desalniettemin blijf je voor Min
voor eeuwig en altijd
zijn beminde mam