Hi was keyser ende coninc mede
Hoort hier wonder ende waarheden

geslaagd: BA (Hons)

Yes! Geslaagd. Mijn zoon is Bachelor of Theatre in Acting. “With Honours”. Twee maal heb ik de afstudeervoorstelling gezien van de HKU studenten van het ‘jaar 2014’ . Tien jonge mensen die zich de lurven uit het lijf spelen. Karel ende Elegast was het vertrekpunt. Van slaafs volgen van de middeleeuwse tekst en dito plot is geen sprake. Moedig om dat los te laten. Op de planken staat een hechte groep die laat zien waar het verhaal van Karel ende Elegast hen al improviserend toe heeft verleid.

Het moment vlak voordat een voorstelling begint vind ik magisch. Het wordt langzaam stil. Een gevoel van verwachting sluipt de zaal binnen.

Op het pikdonkere podium schuifelen tien figuren tevoorschijn. Eerst hoor je alleen dat geschuifel. Dan verschijnt er beeld. Het wordt langzaam lichter. Ze zijn gekleed in van alles en nog wat. In het zwart met hier en daar blote huid. Die huid lijkt lichtgevend in het halfduister. Allemaal zijn ze op blote voeten, op één speler na. Zij draagt sneakers. Waarom? Krijgt dat nog een betekenis in het stuk? Je hoort het de zaal denken.

Karel en de Elegast

De 12de eeuwse ridderroman Karel ende Elegast „munt uit door de strakke compositie, de sobere verhaaltrant en de overtuigende psychologie: de reacties van de diverse personen zijn steeds verantwoord en volkomen menselijk.” Met dank aan mijn oude ‘Lodewick’ die ik al decennialang met me meesleep, verschenen in mijn geboortejaar nota bene. (H.J.M.F. Lodewick, Literatuur Geschiedenis en Bloemlezing, 1958, blz. 20).

Het verhaal van Karel en de Elegast wordt vertelt in 1349 versregels in gepaard rijm (aabbcc). Het is ook nu nog opmerkelijk goed te lezen en te begrijpen. Karel krijgt van een engel het bevel om uit stelen te gaan. Na een heftige discussie met „D’engel vanden paradise” -waarom zou hij uit stelen gaan; hij is immers al rijk- geeft de godvruchtige edelman gehoor aan het bevel.

Gods wegen zijn ondoorgrondelijk, maar uiteindelijk vallen de puzzelstukjes in elkaar. Door te gehoorzamen ontsnapt Karel aan een voortijdige dood.

onvoorwaardelijk vertrouwen

Bottom line is het onvoorwaardelijk vertrouwen in God. Raar eigenlijk dat God de opdracht geeft om uit stelen te gaan. God draagt de mens op het kwade te doen. De goede mens Karel geeft daaraan gehoor en wordt beloond met behoud van zijn leven. Zoveel vertrouwen, wie heeft dat nog? Dat is niet meer van deze tijd. Tegenwoordig neem je zo snel mogelijk je eigen verantwoordelijkheid.

stemmen in je hoofd

Luisteren naar ‘stemmen in je hoofd’ is een ziekte. Iemand met pedofiele neigingen zei eens tegen me, dat hij gedreven werd door een entiteit die bezit van hem had genomen. Niet zijn schuld dus, niet zijn verantwoordelijkheid, hij kon het niet helpen. Grande eigen-verantwoordelijkheid-verdwijn-truc.

passie

Wonderbaarlijk hoe die zoon van mij mensen voor zich in kon nemen en tegelijk bij iedereen altijd weer de rode knop wist te vinden. Zo vaak tot alle goodwill bijna verdwenen was. Bijna, maar nooit helemaal. Wonderbaarlijk hoe je toch in hem bleef geloven.

Diep in ons hart willen de meesten van ons hun medemens oneindig veel kansen blijven geven. Je moet het wel erg bont maken, wil je tot outcast worden verklaard. Dat is de veerkracht van de mens als sociaal wezen. In de prehistorie kon je elkaar niet ontlopen. Zat je gevangen in elkaars sociale context. Je moest toch weer met elkaar op jacht en door één deur (of waren die er nog niet?).

Tegenwoordig is de wereld je woning. Ontspannen is altijd mogelijk. Toch blijkt het vaak moeilijk om uit je eigen kringetje te komen. Voor crimineeltjes die op het rechte pad willen komen en blijven is ‘blijven hangen in de groep’ de grootste valkuil.

Zoon B. heeft geluk gehad. Hij had een passie: THEATER. Dat was zijn drijfveer om de HAVO te halen; toegangspoort tot de Toneelschool. En wel de enige drijfveer, want school was saai en saai was de grootste vijand. Klasgenoten waren onvoorspelbaar en ook dat was een grote vijand.

Hoeveel labels zijn er niet op dat jong geplakt. En op mij natuurlijk.

wonder ende waarheden

Wonder ende waarheden: 100% van toepassing op het jonge leven van zoon B. Wat een weg zijn we gegaan. Die zoon van mij en ik.

Nooit ging ik voor het slapen gaan nog kijken in zijn kamer (stel je voor dat hij wakker werd). Maar op die avond deed ik het toch. Onbewust, ongemerkt stond ik ineens in zijn slaapvertrek. Geleid door een „engel vanden paradise”?

Ik stapte in de auto en reed random wat rond tot ik hem ineens naast me zag. Samen met wat vriendjes fietste hij baldadig door de stad. Ik nam gas terug en deed het raampje open. Hij draaide zijn hoofd naar opzij, zag me en zei: „ok jongens, mijn moeder is er, ik moet naar huis”. En dat deed hij dan ook braaf. Hilarisch eigenlijk, nu ik erop terugkijk.

Je was een vat vol tegenstrijdigheden. Vol bravoure. Altijd als eerste van de klas een spreekbeurt houden, nooit verlegen. Maar niet te bewegen om een circustent binnen te gaan. En zoooo bang om op school de trap te beklimmen die naar de nog onbekende eerste verdieping leidde.

diploma-uitreiking

Daar zat ik dan bij je diploma uitreiking. Weerbarstig wordt je genoemd. En briljant, briljant. Fucking briljant. „Pang”…zegt het in mij. „Ja”. „Yes!.”

Geen Himmelhoch jauchzen zoals ik had verwacht. Nee alleen Pang…… Ja…Yes! Ik wist het. Het komt je rechtmatig toe. Zoiets.

Toeschouwer ben ik geworden. Geen deelnemer meer.

vertrouwen

Tot deze week opereerde je nog veilig, binnen de muren van een school. Ik kende de school. Wist de lokalen. Wist het Akademietheater te vinden. Het adres stond in het geheugen van mijn navigatiesysteem. Ik herkende je leraren. Volgde de ontwikkeling van je klasgenoten.

Nu gaat die deur dicht. Achter jou. Achter mij.

Welke weg of wegen ga je nu bewandelen? Welke verhalen zullen het boek van je leven gaan vullen? Ik zal ze moeten lezen op de Facebookpagina’s van je vrienden. Op jouw Facebook krijg ik -‘de moeder’- vooralsnog geen toegang.

Natuurlijk leer je als moeder je kind kennen. Maar maak niet de vergissing te denken dat je je kind door en door kent.

Gelukkig is er dan de hand van god, de leidende engel ofwel de moederlijke intuïtie. Ik heb geleerd daar feilloos op te vertrouwen.

Nu nog vertrouwen in de toekomst.

Links

www.hku.nl/

http://www.hku.nl/web/Opleidingen/Theater/Acting.htm

Gedicht

zoon

ach kindje
ach kindje
och kind

spleetogen tegen ’t licht
oneindig lief gezicht

ach ventje
och ventje

vent

weet ik wie je was
weet ik wie je bent

BA (Hons)
with honours
voor jou
voor mij

weerbarstig briljant
briljant weerbarstig

in je kielzog
maalstroom
draaikolk

net niet
kopje onder